IX. Konferans – Kastamonu, 7-9 Nisan 2016

IX. Akademik Turizm Eğitimi Arama Konferansı

Konu Turist Rehberliği Eğitimi
Tarih 7 – 9 Nisan 2016
Yer Kastamonu
Mekan: kastamonu Üniversitesi Turizm Fakültesi
Koordinatörler Prof. Dr. Nazmi KOZAK – Prof. Dr. Saim ATEŞ – Prof. Dr. Metin KOZAK – Yrd. Doç. Dr. Canan TANRISEVER
Düzenleyen Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi – Kastamonu Üniversitesi Turizm Fakültesi
Moderatör Dr. İrfan MISIRLI, SİSMA Danışmanlık, Ankara

[toggle title=’IX. Akademik Turizm Eğitimi Arama Konferansı Sonuç Bildirgesi’] 

Kastamonu Üniversitesi Turizm Fakültesi ile Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi’nin işbirliğinde, 7-9 Nisan 2016 tarihlerinde, Kastamonu’da düzenlenen IX. Akademik Turizm Eğitimi Arama Konferansı’nda “Turist Rehberliği Eğitimi” konusu masaya yatırıldı. Üç gün süreden çalışmalar sonrasında beş çalışma başlık altında birtakım sonuçlara ulaşıldı. Sonuçlar aşağıdaki gibi özetlenebilir:

“Eğitim Programları ve Uygulamaları” ana temasının görüşüldüğü komisyonda konuyla ilgili sorunlar sekiz ana başlıkta toplandı. Bunlar;
    Rehberlik bölümü alan derslerinin azlığı,
    Ders adı ve içeriklerinin standart olmaması,
    Ders programlarında standardizasyonun olmaması,
    Uygulamaya yönelik derslerin azlığı,
    Amaca yönelik eğitim materyallerinin yetersizliği,
    Rehberlik bölümü öğrenci kontenjanların yüksek olması,
    Lisansüstü programların plansız açılması ve
    Rehberlikte, eğitim felsefesinin tartışılmamış olmasıdır.

Bu ana başlıklar genel olarak değerlendirildiğinde 19 adet çözüm önerisi ortaya konuldu. Daha çok yeni derslerin programlara eklenmesi, ders isim ve içeriklerinin gözden geçirilmesi, uygulamaya yönelik derslere ağırlık verilmesi konuları öne çıkmakla birlikte, özellikle rehberlikte bir eğitim felsefesinin oluşturulması gerekliliği de komisyon üyelerince dile getirildi. Diğer taraftan programların önlisans eğitiminin verildiği meslek yüksekokulları ile lisans eğitiminin verildiği fakülte ve yüksekokullar için farklı belirlenmesi gerektiği, bu konunun ayrı bir platformda görüşe açılmasının gerekliliği de komisyon üyelerince gündeme getirilen bir başka konudur.

“Eğitici Nitelikleri ve Nicelikleri İle İlgili Sorunlar” ana temasının görüşüldüğü komisyonda konuyla ilgili sorunlar beş ana başlıkta toplandı. Bunlar;

    Turizm rehberliği ile ilgili doğrudan ilişkili olan alan derslerinin alan dışı öğretim elemanları tarafından verilmesi,
    Turizm rehberliği alanında yüksek lisans programlarının eksik olması,
    Meslekte başarılı rehberlerin eğitim kadrolarına katılmasında karşılaşılan problemler,
    Turizm rehberliği öğretim elemanlarının saha ve sektör tecrübelerinin eksik olması,
    Turizm rehberliği bölümü öğretim elemanlarının niteliklerin yetersiz olmasıdır.

Bu ana başlıklar genel olarak değerlendirildiğinde toplam 19 adet çözüm önerisi ortaya konuldu. Turizm rehberliği bölümlerinde yetişmiş öğretim elemanlarının sayılarının yetersiz olduğu öncelikli olarak tespit edildi. Bu konudaki eksikliklerin giderilmesi adına; profesyonel olarak turizm rehberliği yapan bireylerin üniversitelerin kadrolarına katılmalarının kolaylaştırılması, bölüm altyapısı güçlü olan üniversitelerde turizm rehberliği alanında yüksek lisans programlarının açılması ve turizm rehberliği ile ilgili kritik derslerde komşu üniversitelerin öğretim elamanlarından yararlanılması gibi öneriler geliştirildi. Turizm rehberliği bölümlerinde görev alan öğretim elemanlarının niteliklerinin yükseltilmesinin önemi vurgulanmış ve bu konuda öğretim elemanlarının pedagojik formasyonlarının ve yabancı dil bilgilerinin geliştirilmesi, değişim programları ile yurtdışı görgü ve deneyimlerinin arttırılması yönünde öneriler sunuldu. Öğretim elemanlarının eylemli rehberlik yapabilmeleri ve sahadaki uygulamalardan uzak kalmamaları konusunda gerekli kolaylıkların sağlanması, öğretim elemanlarının moral, motivasyon ve prestijlerinin korunması ile ilgili üniversite yönetimlerinin hassasiyet göstermeleri üzerinde tartışılan öneriler arasında yer aldı. Sonuç olarak eğitimcilerin nitelik ve nicelikleri sorununun çözümlerinin hayata geçirilmesi, bölümler, dekanlıklar, rektörlükler, YÖK ve öğretim elemanlarının yapacakları çalışmaların hızı ve yoğunluğu ile gerçekleşebilecektir.

“Mevzuattan Kaynaklanan Sorunlar (Programa Kabul ve Mezuniyet)” ana temasının görüşüldüğü komisyonda konuyla ilgili sorunlar üç ana başlıkta toplandı. Bunlar;
    Mesleğe kabulde farklı düzeyde eğitim koşullarının bulunması,
    Uygulama gezilerinin öğrenciye maliyetinin yüksek olması,
    Üniversitesi sınavında turizm rehberliği bölümleri için YÖK’ün verdiği kontenjanların fazla olmasıdır.

Bu ana başlıklar genel olarak değerlendirildiğinde toplam dört adet çözüm önerisi ortaya konuldu. Mesleğe kabulde sadece lisans ve lisansüstü eğitim programlarından diploma almak gerekliliğinin olması bu durumda önce sertifika programlarının ve önlisans programlarının kapatılması, başka lisans programlarından mezun olup ancak turizm rehberliği bölümde lisansüstü eğitimi almış olunmalıdır. TUREB ile Üniversitelerin Turizm Rehberliği Bölümlerinden temsilcilerin de katılmasıyla ihale sonucunun belirlenmesi gerekmektedir. Uygulama gezisinde öğrenci başı maliyetini düşürmek için TUREB ile üniversitelerin turizm rehberliği bölümlerinde komisyonlar kurularak işbirliği içerisinde sponsorların bulunması sonucuna varıldı.

“Dil Yeterliliği İle İlgili Sorunlar” ana temasının görüşüldüğü komisyonda konuyla ilgili sorunlar yedi ana başlıkta toplanmıştır. Bu başlıklar;

    YÖK’ün eğitim dili için İngiliz dilinin öğrenimiyle ilgili zorlayıcı tutumu,
    Yabancı dil eğitiminin öğretim etkinliği ile ilgili yaşanan sorunlar,
    Nadir dillerde eğitimci, okutman, akademisyen eksikliği,
    Orta öğretim kurumundan öğrenci gelişinde dil probleminin henüz halledilmiş olmaması,
    Yabancı dil eğiticilerin dil seviyelerinin ve pedagojik formasyon yeterliliklerinin takibi ve eğiticilerin kendini güncelleme sorunu,
    Rehberlik programlarını kazanma puanlarının düşük olması,
    Nadir dillerdeki eksikliği gidermek amacıyla açılan lisansüstü rehberlik programlarının amaçlarına tam ulaşamayışlarıdır.

Bu ana başlıklar genel olarak değerlendirildiğinde 23 adet çözüm önerisi ortaya konuldu. Yabancı dil eğitiminin turizm rehberliği eğitiminde çok önemli bir yer tutuyor olduğu tüm komisyon üyelerinin ortak fikri olarak öne çıkmış ve özel bir önem atfedilmesi gerektiğinin vurgulanması kararlaştırıldı. Bununla birlikte komisyonumuzca sorun olarak kabul edilebilecek olan konular; YÖK’ün eğitim ili olarak İngilizceyi dayatması, yabancı dil eğitiminin etkinliği sorunları, nadir dillerde eğitimci eksikliği, orta öğretim kurumlarından kaynaklanan dil öğretimi sorunları, eğiticilerin yeterlik düzey ve güncelliği sorunları, rehberlik programlarına öğrenci kabulünde temel alınan başarı puanlarının düşüklüğü, nadir dillerdeki eksikliği gidermek amacıyla diğer alanlardan lisansüstüne öğrenci kabulü ile ilgili sorunlar olarak sıralanabilir.
“Sektörel ve Akademik Koordinasyon İle İlgili Sorunlar” ana temasının görüşüldüğü komisyonda konuyla ilgili sorunlar on ana başlıkta toplanmıştır. Bunlar;

    Turist rehberliği bölümleri ile sektör temsilcilerinin koordinasyon eksikliği,
    Karşılıklı etkin bir iletişim kurulup ortak bir vizyon oluşturulmaması,
    Turist rehberliği bölümlerinin üst birliğinin olmaması,
    Teorik bilginin pratikte yeterli olmaması,
    Sektörün turist rehberliği bölümlerine maddi katkıda bulunmaması,
    Üniversitelerin sektör birlikleriyle ortak projeler yapmaması,
    Acentaların turist rehberliği bölümlerinden haberdar olmamaları,
    Uygulama gezileri sırasında alanda uzmanlardan yeterince yararlanılmaması,
    Yüzde 100 İngilizce eğitim veren bölümlerde okuyan yabancı uyruklu öğrencilerin Türkiye’de kaçak rehberlik yapması,
    Turist rehberliği öğrencilerinin seyahat acentalarında yaptığı stajlarda rehberlik mesleği dışında görevlendirilmesidir.

Bu ana başlıklar genel olarak değerlendirildiğinde 23 adet çözüm önerisi ortaya konuldu. Turist rehberliği bölümleri ile sektör temsilcilerinin koordinasyon eksikliği, karşılıklı etkin bir iletişim kurulup ortak bir vizyon oluşturulmaması, turist rehberliği bölümlerinin üst birliğinin olmaması, teorik bilginin pratikte yeterli olmaması, sektörün turist rehberliği bölümlerine maddi katkıda bulunmaması, üniversitelerin sektör birlikleriyle ortak projeler yapmaması, acentaların turist rehberliği bölümlerinden haberdar olmamaları, uygulama gezileri sırasında alanda uzmanlardan yeterince yararlanılmaması, yüzde 100 İngilizce eğitim veren bölümlerde okuyan yabancı uyruklu öğrencilerin Türkiye’de kaçak rehberlik yapması, turist rehberliği öğrencilerinin seyahat acentalarında yaptığı stajlarda rehberlik mesleği dışında görevlendirilmesi, sorunları tespit edildi.

Bu sorunlara çözüm önerileri olarak; kurumlar arası iletişimi güçlendirmek, sektör ve üniversite temsilcilerinin bu amaçla gündemli bir çalıştay yapması, üniversitelerin sektörün beklentilerini yeterince değerlendirecek önlemleri alması, belirli aralıklarla düzenli koordinasyon toplantılarının yapılması, toplantılarda ev sahipliği yapma konusunda gönüllülük ilkesine dikkat edilmesi, turist rehberliği bölümlerinin ortak bir platform oluşturmaları, bu platformlara sektör birliklerinin de dâhil edilmesi, dijital ortamda hızlı bilgi paylaşımı, öğrencilere öğrenim süresinde uygulamalara katılma şansının verilmesi, akademisyenlerin de eğitim gezilerine katılımcı olarak iştirak etmelerinin önünün açılması, uygulama gezilerine sektör tarafından sponsorluk katkısında bulunulması, rehber odaları ve birliğinin düzenledikleri seminerlerde rehberlik öğrencilerine indirim sağlamaları, müze kartlarının rehberlik öğrencilerine ilgili bakanlıkça ücretsiz verilmesi, seyahat acentalarının turizm rehberliği öğrencilerine burs vermesi, bölüm öğretim elemanlarının stajyer kabul eden işletmelerle daha yakın temas halinde bulunması gibi fikirler ortaya konuldu.[/toggle]

[toggle title=’IX. Akademik Turizm Eğitimi Arama Katılımcı Listesi’]

Ad Soyad Kurum/Kuruluş
Ahmet KOLSAL     TÜRSAB Kültür Komitesi
Atilla Şükrü NİLGÜN     TUREB- ARO 
Aydoğan AYDOĞDU     Kastamonu Üniversitesi
Aylin GÜVEN     Akdeniz Üniversitesi
Canan TANRISEVER     Kastamonu Üniversitesi
Ceren AYDIN    Anadolu Üniversitesi
Çağdaş AYDIN     Anadolu Üniversitesi
Dilara Eylül KOÇ   Kastamonu Üniversitesi
Emrah YAŞARSOY     Kastamonu Üniversitesi
Esin KARACAN     Kocaeli Üniversitesi
Esma KURUOĞLU AHLATCIOĞLU Kastamonu Tarihi Evleri ve Kültür Varlıklarını Koruma ve Yaşatma Derneği
Fatmanur Kübra CELİLOĞLU   Selçuk Üniversitesi
Füsun CESUR     Süleyman Demirel Üniversitesi
Gülsen KIRBAŞ     Novitas Turizm
Hasan Işın DENER     Başkent Üniversitesi
Hüseyin PAMUKÇU    Kastamonu Üniversitesi
Hüseyin YILDIRIM     Detay Yayıncılık
İrfan MISIRLI     Sisma Danışmanlık
Kutay OKTAY     Kastamonu Üniversitesi
Mehmet ÖZDEMİR     Anadolu Üniversitesi
Meltem ALTINAY     İstanbul Arel Üniversitesi
Metin KOZAK     Dokuz Eylül Üniversitesi
Muharrem AVCI   Kastamonu Üniversitesi
Murat KARASALİOĞLU     Kastamonu Üniversitesi
Nazım ÇOKİŞLER   İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi
Nazmi KOZAK     Anadolu Üniversitesi
Necdet HACIOĞLU   Balıkesir Üniversitesi
Nihat ÇEŞMECİ     Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi
Orhan İÇÖZ     Yaşar Üniversitesi
Özcan ZORLU     Afyon Kocatepe Üniversitesi
Özlem KIŞLALI   İstanbul Aydın Üniversitesi
Özlem TEKİN   Necmettin Erbakan Üniversitesi
Rahman TEMİZKAN Osmangazi Üniversitesi
Saadet Pınar TEMİZKAN Osmangazi Üniversitesi
Saim ATEŞ     Kastamonu Üniversitesi
Sami KARACAN     Kocaeli Üniversitesi
Seher MISIRLI     Sisma Danışmanlık
Serhan GÜNGÖR Profesyonel Turist Rehberi
Simge TOKAY Selçuk Üniversitesi
Sinan GÖKDEMİR     Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
Sinan KURT     Ege Üniversitesi
Şenay AKYEL Süleyman Demirel Üniversitesi / Yalvaç M.Y.O.
Şeref TÜR     Marmara Üniversitesi
Tolga Fahri ÇAKMAK     TUREB-İRO
Uysal YENİPINAR     Mersin Üniversitesi
Vedat ACAR Adnan Menderes Üniversitesi
Vildan YILMAZ     Kapadokya MYO
Yağmur YİĞİT Ondokuz Mayıs Üniversitesi
Yalçın ARSLANTÜRK Gazi Üniversitesi
Yüksel GÜNGÖR Kocaeli Üniversitesi

[/toggle]