XI. Konferans – Ürgüp, 9-10 Aralık 2016

Kapadokya Meslek Yüksekokulu ve Anatolia Turizm Akademisi’nin işbirliği ile 11. Turizm Eğitimi Arama Konferansı kapsamında, Ürgüp Dinler Otelde düzenlenen iki günlük toplantıda Kapadokya bölgesinde faaliyet gösteren turizm işletmelerinin sahip ve yöneticileri, turizm alanında çalışan akademisyenlerin katılım sağladığı 45 kişilik toplantıda bölgedeki sorunlar ortak akıl arama yöntemiyle tartışılmış ve çözüm önerileri için ortak akıl oluşmuştur. Çalışmada bölgede tarihi ve kültürel envanterin bulunmaması, SİT, müze ve ören yerlerinin rehabilitasyon eksikliği ve güvenlik alanında yaşanan sorunlar ile yatırımcılara yönelik teşviklerin ve kriz döneminde işverenlerin mevzuat nedeniyle karşılaştığı çeşitli sorunlar ile kongre turizmine uygun nitelikte hizmet verecek tesislerin yetersizliği, toplu taşıma ve ulaşım alanında yaşanan aksaklıklar ile Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın mevcut yapısının tartışılması gereği ortaya koyulmuştur.

 

Mevzuatta yapılacak değişiklikler ile işçi ve işverenin kriz dönemini daha az hasarla atlatabileceği, diğer ülke ve bölgelerdeki turizm alanında çalışan güvenlik birimlerinin çalışma şekillerinin bölgeye uyarlanabileceği ve yabancı dil eğitimi verilmek suretiyle turistler ile iletişimin kısa vadede daha kolay sağlanabileceği, kooperatiflerin daha etkin kullanılarak ulaşım konusunda kısa vadeli çözümler sağlanabileceği, bölge için özel teşvik sistemi ve uygulamalar ile kongre turizmi alanında yeni yatırımlar yapılabileceği, bölgede yer alan ören yerlerinden elde edilen gelirin bölge turizmi için değerlendirilmesi ile kültür varlıklarının etkin bir şekilde gelecek nesiller için korunabileceği, aralarında kan uyuşmazlığı bulunan “Kültür” ve “Turizm” alanlarının ayrılarak “Turizm ve Tanıtma Bakanlığı” adı altında yeni bir bakanlığa ihtiyacı olduğu sonucuna varılmıştır. Yerel halkın bölgenin tarihi, jeolojik ve kültürel zenginliği hakkına yeterli bilgisinin olmaması, devlet organları ve yerel yönetimlerin bölgenin zenginliklerini yeteri derecede farkında olmamaları ve koruma konusundaki eksikliği ve isteksizliği, bulunmaktadır. Kapadokya bölgesindeki turizm sektörü içinde çalışanların teorik ve davranışsal açıdan eksikliği ve basma kalıp bilgi aktarımı, bölge dokusuna uygun olmayan yapılaşmalar, bölgeye özgü sözlü tarih çalışmalarının ve envanter kaydının eksikliği ve nitelikli işgücünün ‘’kriz dönemlerinde’’ bölgeden ayrılması sorunlar arasındadır. Bu sorunların çözümüne yönelik olarak bölgedeki akademisyenlerden destek alınması, kent meclislerinin aktif rol oynaması ve dikkate alınması, çevreyi koruma kanunlarına uyulması, uyulmaması durumunda, gerekli yaptırımların uygulanması, sivil toplum kuruluşlarının ve üniversitelerin karar vericilere yönelik çalışmalar yapması, Kapadokya bölgesinde tüm paydaşları temsil eden bir çatı kuruluşun kurulması, hizmet içi eğitimlerin sürekli olarak tekrarlanması, bölgedeki okullarda bölgenin kültürü, tarihi hakkında eğitimler verilmesi, bölge rehberlerinin gönüllük esasıyla bölge halkına bölge hakkında bilgiler aktarması, yerel yönetimlerin ve STK’ların bölge halkının bilinçlenmesine yönelik sosyal faaliyetler düzenlenmesi, kâr amacı gütmeyen kuruluşların bölgeyi tanıtıcı görsel, yazılı ve sanal mecralardan duyurumlar yapması önerilmektedir. Ayrıca STK’lar tarafından bölgenin tarihi, kültürü ve coğrafyası ile ilgili seminerlerin organize edilmesi, üniversite-sektör buluşmalarının genişletilmesi, yöreye özgü ürün satan işletmelerin bölge mimarisine uygun olmayan, görsel kirliliğe neden olan tanıtıcı reklam tabelaları ve materyaller kullanması, belediyeler tarafından bölgede yeni yapılacak olan yapıların, bölge mimarisine uygun olmayanlarına izin vermemesi ve denetimlerin sıklaştırılması, bölgede yeni yapılacak olan yapılarda tek tip veya bölge yapısına uygun dış cephe mimarilerine izin verilmesi, bölge üniversitelerinin bölgenin turizm tarihine ve envanterine yönelik çalışmalar yapması, İl Kültür Turizm Müdürlüğü’nün bölgedeki tüm aktörleri bir araya getirecek çalışmalar yapması, kriz dönemlerinde turizm işletmelerinde çalışan personellerin sigorta primlerinin düşürülmesi, kriz dönemlerinde işletmelerin vergi yükünün hafifletilmesi veya bir kısmının devlet tarafından karşılanması, bölgenin çevresel değerlerinin korunması için denetimlerin sıklaştırılması, alternatif turizm türlerinde ve aktivitelerinde kullanılan vadilerin uygun kullanımı ve korunması (Örneğin ATV’lerin yasaklanması), bölgedeki nem oranını artırarak oluşumlardaki aşınmayı hızlandıran HES’lerin işlevine son verilmesi, kaya otellerin sayısına sınırlama getirilmesi, bölgedeki turistik taşıma kapasitesinin aşılmaması, yerel halkın kendi kültürüne yabancılaşmasının önüne geçebilmek için yerel kültürün korunmasına dair çalışmalar yapılması, bölgedeki turistik işletmeleri ana amacın kâr etmenin yanında kültürel ve tarihi yapılar olması konusunda da bilinçlendirme çalışmaları yapmaları önerilmektedir.

 

Krize hazırlıksız yakalanılması, Türkiye’nin yurtdışındaki olumsuz destinasyon imajı ve güvenlik bağlamında riskli ülke olarak algılanıyor olması, ulaşılabilirlik ve ürün çeşitliliği konusunda yaşanan sorunlar, Kapadokya’nın değişen pazarların ihtiyaçlarına kısa sürede uyum sağlayamaması ve elektronik dağıtım kanallarına artan bağımlılık sorunları belirlenmiştir. Stratejik yönetim-pazarlama planlarının hazırlanması, güçlü ürün-güçlü marka-güçlü imaj algısının yaratılması, yurtdışı fuarlara düzenli ve etkin katılım sağlanması, dijital medyanın etkin kullanımının sağlanması, bölgesel ve ulusal düzeydeki ilgili kamu kurum ve kuruluşlar arasında koordinasyon sürekliliğinin sağlanması, destinasyon yönetim-pazarlama örgütünün aktif hale getirilmesi, yurtiçi ve yurtdışı lobi ve tanıtım faaliyetlerinde bulunulması ve bu faaliyetlerde özellikle Türkiye’nin riskli bölgeler arasından çıkarılmasının hedeflenmesi gerekmektedir. Yurtdışından basın mensuplarının Kapadokya’ya davet edilmesi, yurtdışındaki etkili basın organlarına Kapadokya’daki güncel durumun yansıtılması, Kapadokya’da çekilmiş film, dizi ve belgesellerin Avrasya ve Ortadoğu’da gösterilmesinin sağlanması ve bölgede bir film festivali düzenlenmesi, Kapadokya konulu uluslararası kısa metrajlı film yarışması düzenlenmesi, bölgenin tanıtımı konusunda önerilmektedir. Yurtdışından Kapadokya’ya doğrudan uçuşların düzenlenmesi, geceleme sürelerinin uzatılması için yeni ürünlerin geliştirilmesi (kongre, balayı, inanç ve sağlık, kamp ve karavancılık, yayla, kuş gözlemciliği turizmlerinin geliştirilmesi, bisiklet, gastronomi turların düzenlenmesi vb.).

 

İç pazar için ürün çeşitlendirmesi çalışmalarının yapılması, değişen pazarın ihtiyaçlarının iyi analiz edilmesi, yeni pazarlar belirleme ve pazara uyarlanmış ürün geliştirme çalışmalarının sistematik ve sürekli hale getirilmesi gerekmektedir. Yeni pazara girerken fiziki altyapının hazırlanması ve insan kaynakları (yabacı dil ve iletişim) sorunlarının çözülmesi, bölgesel ölçekte elektronik rezervasyon sistemlerinin oluşturulması ile müşteri ilişkileri yönetiminin özellikle elektronik ortamdaki etkinliğinin sağlanması ve bölgesel bazda destinasyon yönetim-pazarlama örgütlerinin kurulması sorunun çözümü için öncelikli çözüm önerileridir. Ayrıca, kurumlar arası iletişim eksikliği ve ortak dilin konuşulamaması, halk ile iletişim eksikliği ve bürokratik iletişimin katı ve merkezi oluşu konuları üzerlerinde çalışılması gereken alanlar olarak belirlenmiştir. Buna sorunlara yönelik çözüm önerileri arasında ilk olarak “Kapadokya Turizm Konseyi” adı altında bir oluşumun kurulması önerilmektedir. Periyodik olarak (ayda bir) toplanması gereken bu kurulun içerisinde ilgili kurum ve kuruluşların temsilcilerinin bulunması kararlaştırılmış olup, oluşturulacak konseye ait bir ofisin valilik bünyesinde oluşturulması ve konsey paydaşları arasında bulunan tüm kurum ve kuruluşların işbirliğinde ortak bir web sayfası hazırlanması önerilmektedir. Ancak kısa vadede bu konseyin oluşturulmasına kadar geçen süreç içerisinde ilgili kurum ve kuruluşlarda yer alan örgütlerin üst temsilciliklerinin koordinasyon toplantıları gerçekleştirmeleri gerektiği konusunda hem fikir olunmuştur. Bahsi geçen ilgili kurum ve kuruluşlar içerisinde valilikler, yerel yönetimler, üniversiteler, odalar, TÜRSAB, KAPTİD, Kalkınma Ajansı ve STK temsilcilerinin bulunması gerektiği belirtilmektedir. Halk ile iletişim eksikliğinin giderilmesi çabalarına muhtarların ve müftülüklerin de etkin bir şekilde katılımının sağlanması gerektiği hususu üzerinde durulmuştur. Ayrıca turizm haftasında yöredeki ailelerin çocuklarının kültürel değerler konusundaki farkındalıklarının arttırılması için çeşitli aktiviteler yapılması kararlaştırılmıştır.

 

Turizm Haftası’nın bir “Turizm Bayramı” olarak etkin bir şekilde kutlanması için bölgedeki tüm paydaşların (valilikler, muhtarlıklar, müftülükler, yerel yönetimler, milli eğitim müdürlükleri ve STK’lar) işbirliği içerisinde olması gerekmektedir. Kurumlar arasındaki iletişim eksikliğinin bir diğer önemli nedeni olarak gösterilen katı bürokratik merkezi sistem iletişim sorununun çözümüne yönelik, kriz ortamında bürokrasinin yumuşatılması, yereldeki kurum ve kuruluşlara inisiyatif kullanma imkanının arttırılması ve turizm okulu mezunlarının da bakanlık düzeyinde kadro verilmesinin önünün açılması öneri olarak sunulmuştur. Bu sorunların çözümü için kurum ve kuruluşlarda atamaların liyakat esasına uygun olarak yapılmasının önemi tüm çalışma grubu üyelerinin ortak önerisi olarak sunulmuştur. Turizmin hızlı tüketiminden dolayı; insan, kültür ve coğrafyanın deformasyonu başlıca sorundur. Kontrolsüz büyüme ve tüketim insan, kültür ve coğrafyanın birbirine yabancılaşmasına neden olmaktadır. Bunların çözümü için çok acil farkındalık yaratılması gerekir. Kısa vadeli projelerin bölgenin sürdürülebilirliğine olumsuz etkisini kırmak için öncelikle bölge halkının bu zenginlik hakkında yeterli bilgi seviyesine ulaştırılması gerekir. Devlet organları ve yerel yönetimler bölgenin korunması konusunda eksik ve isteksiz davranmaktadır. Bu durum bölge dokusuna uygun olmayan yapılaşmanın önünü açmaktadır. Kapadokya gibi özel bir alanın bu temelde korunması için tüm kurumların ve yöre halkının azami derecede hassasiyet göstermesi gerekmektedir. Bölgenin bir diğer sorunu olan sektör yatırımcıları ve çalışanlarının teorik ve davranışsal eksikliğini giderici çalışmalar yapılmalıdır. Basmakalıp bilgi aktarımını önlemek amacıyla, bölgede sözlü tarih çalışmalarının ve envanter kayıtlarının yapılması gerekir. Bu çalışmaların sonuçları herkesin kolaylıkla ulaşabileceği ortamlarda paylaşılmalıdır. Doğal, kültürel ve tarihi mirasın gelecek nesillere korunarak aktarılabilmesi için; tüm kurum ve kuruluşların gereğini yerine getirmesi bölge için en ivedi konudur. Bölgedeki kurum ve kuruluşların, STK, üniversiteler ve Nevşehir Rehber Odası’nın birlikte koruma ve çözüm odaklı çalışması gerekmektedir. Kamuoyuna saygıyla duyurulur.