VIII. Konferans – Ankara, 8-9 Mayıs 2015

8. Akademik Turizm Eğitimi Arama Konferansı

Konu Turizmde Personel İstihdamı Akademi-Sektör İşbirliği (Seyahat Acentacılığı)
Tarih 8 – 9 Mayıs 2015
Yer Limak Ambassadore Otel, Ankara
Koordinatörler

Prof. Dr. Nazmi KOZAK – Burhan MUTLU

Düzenleyen Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi – TÜRSAB Orta Anadolu Bölgesel Yürütme Kurulu
Moderatör Dr. İrfan MISIRLI

[toggle title=’VIII. Akademik Turizm Eğitimi Arama Konferansı Sonuç Bildirgesi’]

Eğitim sorunları: Eğitim Çalışma Grubu” üyeleri tarafından seyahat acenteciliği eğitiminde karşılaşılan sorunlar beş ana başlık altında gruplandı. 1) Müfredatın sektörün ihtiyaçlarına cevap verememesi, 2) Akademik kadronun sektör deneyiminin eksikliği, 3) Öğrencilerden kaynaklanan sorunlar, 4) Sektör ve akademi arasında yaşanan uyumsuzluklar, 5) Meslek değerlerinin yeterince öğretilmemesi. Bu sorunların çözümünde, müfredatın bütün paydaşların önerilerinin ışığında, sektörün ve gelişen dünyanın ihtiyacına paralel olarak her yıl değerlendirilip iyileştirilmesi; sektörün ve üniversitelerin, uygulamalı derslerin ve deneyimlerin paylaşılmasında işbirliği içinde olmaları; öğrencilerin bilinç ve aidiyetlik duygularının eğitime ilk başladıkları günlerden başlayarak arttırılması; sektör ve üniversitelerin alana yönelik etkinlik ve araştırmalarda birbirlerini desteklemeleri ve son olarak da öğretilen mesleki değerlere özgü saygınlığın sürdürülmesi için sektörün ve ilgili kurum ve kuruluşların birlikte çalışması önerilmiştir.

İletişim sorunları: Turizm sektöründe iletişimi iki boyutuyla ele almakta yarar bulunmaktadır. Bunlarda ilki, bütün ülkeyi ve tüm paydaşları ilgilendiren makro ölçekte olan ve oldukça girift bir iletişimi içeren, üst düzey aktörlerin rol aldığı iletişim modeli, diğeri ise bölge bazında oldukça spesifik ve daha az sayıda paydaşın yer aldığı mikro düzeyde iletişim modeli. Bütün ülkeyi ilgilendiren iletişim modelinde başta Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Yüksek Öğretim Kurulu (YÖK) olmak üzere bütün üniversiteler ve turizm meslek örgütleri devreye girmektedir. Yapılan düzenlemeler ve alınan kararlar ülke genelinde olduğu için uygulanmasında üst düzey kuruluşların yöneticilerinin kararlılığı önemli rol oynamaktadır. Çok karmaşık olan bu sistemin iyi dizayn edilmesi, koordinasyonu sağlayacak kuruluşun sürekliliği olan bir yapı oluşturması yanında turizm meslek örgütlerinin de kendi aralarındaki iletişimi geliştirmeye özen göstermeleri kaçınılmaz olmaktadır. Bölge bazında oluşturulacak iletişim modeli ise Bakanlığın, meslek örgütlerinin ve üniversitelerin genel politikalar çerçevesinde oluşturulacak çalışma gruplarını esas almaktadır. Bu aşamada, faaliyetin etkinliği, valilikler, il kültür turizm müdürlükleri, turizm meslek örgütlerinin bölgesel teşkilatları, ticaret odaları gibi sivil toplum örgütlerine kaymaktadır. Bu aşamada iletişimin etkinleştirilmesinin daha kolay olması beklenmelidir. Tüm paydaşların rollerini iyi öğrenmeleri ve ona göre görev üstlenmeleri sorunların çözümünde en etkin yol olacaktır.

Acentelerin gelecekteki durumu: Bilgi teknolojilerinin hızlı gelişmesine bağlı olarak kişilerin seyahat acentesine başvurmadan birçok işlemleri münferit olarak yapabilmeleri riski altında oldukları öngörülmüştür. Bu durumda acentelerinin bu teknolojiyle rekabet edebilecek teknolojik altyapı olanakları yanında, bu teknolojileri kullanacak kalifiye elemana sahip olmaları son derece önemlidir. Bu süreçte seyahat acentelerinin sanal turlara yönelmesi (uzay ve ünlü müzeleri gezdirmek gibi), kendi portalları üzerinden münferit müşteriler tarafından diğer siteler kullanılarak yapılan biletleme ve benzeri işlemleri yapabilmeleri sağlanabilir. Acentelerin niş pazarlara yönelik olarak uzmanlaşması ve bazı yerel hizmetlerin mutlak suretle yerel acenteler tarafından karşılanması sağlanabilir. Böylece bu alanda ortaya çıkacak değişimler en az zararla atlatılabilir. Bu süreçte ilgili eğitim kurumlarından bu gelişmelere uygun eleman yetiştirmesi bekleneceğinden, eğitim programlarının bu değişimler öngörülerek yeniden düzenlenmesi önerilebilir.

Mevzuatla ilgili sorunlar: Bu çalışma grubu üyeleri, mevzuat ile ilgili düzenlemelerde ilgili paydaşların görüşlerinin alınmaması, belgesiz faaliyet gösteren acentelere yaptırımların yetersiz oluşu, seyahat acentesi sahiplerinin ve personelinin nitelikleri ile ilgili mevzuattaki yeni düzenleme, önlisans programlarına sınavsız geçişin olması ve tur operatörü ve seyahat acentesi ayrımının olmaması sorun alanları olarak belirlenmiştir. Çözüm önerileri olarak, mevzuat ile ilgili düzenlemelerde turizm alanındaki tüm paydaşların görüşlerinin alınması (akademisyenler, ilgili meslek kuruluşları/odaları), 1618 Sayılı Seyahat Acentaları Kanunu’nda düzenlemeye gidilerek, belgesiz faaliyet gösteren acentelere uygulanacak yaptırımların caydırıcı düzeye ulaştırılması, seyahat acentesi sahiplerinin ve personelinin turizm alanında eğitim görmüş olma şartının getirilmesi, önlisans programlarına sınavsız geçiş sisteminin kaldırılması, sınavla öğrenci kabul edilmesi ve tur operatörü ve seyahat acentesi ayrımının getirilmesi belirlenmiştir.

İstihdam sorunları: İstihdam konusuna ilişkin belirlenen sorunlar; düşük ücret politikası, , çalışma şartları (sigorta, esnek çalışma saatleri, stajerlerin olumsuz çalışma şartları, iş tanımlarının olmaması, iş yükünün eşit dağıtılmaması, etik olmayan çalışma şartları vb), kayıt dışı istihdam, acentelerin insan kaynakları politikalarından kaynaklanan sorunlar, staj süresince karşılaşılan acente kaynaklı sorunlar (stajyerlerin ucuz işgücü olarak değerlendirilmesi, staj yapmadan yapılmış gibi gösterme, kaçak çalıştırma), kurumsallaşmanın olmamasıdır. Bu sorunlara ilişkin belirlenen çözüm önerileri de şunlardır; acentelerin çalışanların ücretlerinin iyileştirmesi konusunda düzenleme ve denetimlerin gerçekleştirilmesi, acentelerin çalışanların şartlarının iyileştirmesi konusunda düzenleme ve denetimlerin gerçekleştirilmesi, acentelerin kayıt dışı istihdam sorunlarıyla ilgili düzenleme ve denetimlerin gerçekleştirilmesi, insan kaynakları politikalarının iyileştirilmesi, stajerlerin kariyer planlamalarının yapılması, motive edilmesi, staj denetimlerinin etkin yapılması, acentelerin kurumsallaşma süreçlerini tamamlamaları doğrultusunda düzenlemelerin yapılmasıdır.

Rehberlik – acente ilişkileri: Rehberlik – seyahat acentesi ilişkileri kapsamında aşağıdaki sorunlar belirlenmiş ve bu sorunların çözümüne yönelik çözüm önerileri şu şekilde sunulmuştur: Seyahat Acentelerinin rehber kullanmak istememeleri sorununun, devlet eliyle yapılacak denetimler sonucunda uygulanacak yaptırımların ağırlaştırılması, ilgili mevzuatların gözden geçirilmesi ile çözülebilir. Rehberlerin taban ücretlerinin ödenmemesi hususunda, kurum ve kuruluşlar arasında iyi niyet eşliğinde işbirliği yapılarak, turlarda bulundurulacak rehberler konusundaki yasal düzenlemelerin kapsamının netleştirilmesi, belirsizliklerin giderilmesi gereklidir. Eğitim gezilerinin ücretlerinin yüksek olması önemli bir sorundur. Bununla ilgili olarak, TUREB, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve üniversite temsilcilerinin de dahil olduğu şeffaf ihalelerle fiyat seçenekleri arttırılmalıdır. Turist Rehberliği ve Seyahat acenteciliğinin toplum tarafından meslek olarak algılanmaması sorununu çözmede, turizme olan önyargının yok edilmesi amacı ile kamu spotları ve reklam çalışmalarıyla MEB ve KÜTUB işbirliği ile müfredatlara ortaokul düzeyinde turizm dersinin konulması faydalı olacaktır. Meslek Yasasında TUREB in rolünden kaynaklı sorunlarla ilgili olarak, KÜTUB, Turizm Fakülteleri, Yüksekokullar ve Meslek Yüksek Okulları, TUREB, TÜRSAB gibi paydaşların bir araya gelerek ilgili yasa/yasaların düzenlenmesi, bu konudaki tek kişi/kurum hâkimiyetinin ortadan kaldırılması gerekli görülmektedir. Rehberler ve Acenteler arasındaki diyalog bozukluklarının giderilmesi hususunda, haberleşme kanallarının daha etkin kullanılarak, TÜRSAB ve TUREB önderliğinde, en az bir tanesi Turizm Haftası’nda olmak üzere, rehber-acente organizasyonlarının düzenlenmesi, Turist Rehberliği sorunları arama konferanslarının düzenlenmesi. Rehberlerin uzmanlık sorunları ile ilgili olarak, TUREB tarafından hizmet içi eğitimler düzenlenerek bölgesel uzmanlıkların verilmesi, dil sorununu aşamayan turist rehberliği mezunu öğrencilerin, bölgesel olarak uzmanlaşarak, bu mezunların Türkçe rehberlik yapabilmelerinin önü açılması gereklidir. Rehberlerin kaçak acentecilik faaliyetleri düzenlemeleri hususunda, devlet eliyle yapılacak denetimlerin sonucunda uygulanacak yaptırımların ağırlaştırılması faydalı olacaktır. Rehberlerin mali mevzuat düzenlemeleri ile ilgili olarak, Maliye Bakanlığı’nın Vergi Usul Kanunu kapsamında ilgili mevzuatlarıyla yeniden düzenleme yapmasının sorunun çözümünde katkıda bulunacağı düşünülmektedir.[/toggle]

[toggle title=’VIII. Akademik Turizm Eğitimi Arama Katılımcı Listesi’][/toggle]

Adı – Soyadı

 

Üniversite/Kurum

Ali Turan BAYRAM

Ankara Üniversitesi

Arzu KILIÇ

Gazi Üniversitesi

Aykut PEKCAN

Bilkent Üniversitesi

Ayşe COLLINS

Bilkent Üniversitesi

Ayşe EREN

Gazi Üniversitesi

Azade Özlem ÇALIK

Ankara Üniversitesi

Buğra ERDAL

Atilim Üniversitesi

Burhan MUTLU

TURSAB (Fts Kongre)

Çağdaş AYDIN

Anadolu Üniversitesi

Ceren AYDIN

Anadolu Üniversitesi

Ebru GÜNLÜ

Dokuz Eylül Üniversitesi

Emin ARSLAN

Gazi Ünversitesi

Emine Çira BAL

Gazi Üniversitesi

Emine GENÇ

Bartin Üniversitesi

Engin BAYRAKTAROĞLU

Anadolu Üniversitesi

Engin ŞAHIN

TURSAB

Esin AYSEN

Gazi Üniversitesi

Fulden N. GÜRAL

Gazi Üniversitesi

Gonca GÜZEL

Atilim Üniversitesi

Gözde YILMAZDOĞAN

Anadolu Üniversitesi

Gülten YURTSEVEN

Başkent Üniversitesi

Gül GÜNEŞ

Atilim Üniversitesi

Halil Can AKTUNA

Gazi Üniversitesi

Hasan Işın DENER

Çankaya Üniversitesi

Hüseyin YILDIRIM

Detay Yayıncılık

İbrahim BIRKAN

Atilim Üniversitesi

İrfan MISIRLI

Sisma Danişmanlik

İsmail KARAKUŞ

Ankara Üniversitesi

M. Alparslan KÜÇÜK

Gazi Üniversitesi

Meltem BOZKURT

Hacettepe Üniversitesi

Meryem KOZAK

Anadolu Üniversitesi

Nazmi KOZAK

Anadolu Üniversitesi

Nihat DEMIRTAŞ

Ankara Üniversitesi

Okan GÖKBAYIR

TURSAB

Özgür GÜLDÜ

Ankara Üniversitesi

Seher COŞKUNER

Sisma Danişmanlik

Selami HAŞIMOĞLU

TÜRSAB

Serdar ÇÖP

Hacettepe Üniversitesi

Serpil KARA

Gazi Üniversitesi

Sevil BÜLBÜL

Gazi Üniversitesi

Timur GÜLTEKIN

Ankara Üniversitesi

Yalçin ARSLANTÜRK

Gazi Üniversitesi

[/toggle]